ในปัจจุบันการฉีดยาเข้าไปในข้อเข่าเพื่อใช้รักษาโรคข้อเสื่อมมีหลายชนิด ซึ่งการฉีดยาเข้าข้อเข่าป็นหนึ่งในวิธีที่แพร่หลายทั้งในโรงพยาบาลหรือคลินิกกระดูกและข้อหลายๆแห่ง วันนี้คุณหมอวราห์ คุณหมอกระดูกประจำคลินิกกระดูกและข้อหมอวราห์ หาดใหญ่ จะมาเล่าให้ฟังว่ายาที่ใช้ฉีดเข้าข้อเข่าในปัจจุบันมีอะไรบ้างค่ะ
ในปัจจุบันยาที่ใช้ฉีดเข้าไปในข้อเข่าเพื่อรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมมีหลายชนิด ได้แก่ การฉีดสเตียรอยด์ การฉีดน้ำหล่อเลี้ยงไขข้อเทียม และนอกจากยาข้างต้นแล้วก็มีทางเลือกอื่นนอกจากการฉีดยาคือ
การฉีดเกร็ดเลือดเข้าไปในข้อเข่า สิ่งที่คนไข้ควรรู้ก่อนจะให้หมอกระดูกฉีดยาเข้าไปในข้อคือ หมอจะฉีดอะไรเข้าไปในเข่าของเราและแต่ละอย่างมีข้อดีข้อเสียอย่างไร เพราะจากประสบการณ์ คนไข้หลายๆคนที่เคยมาพบหมอ คนไข้รู้เพียงว่าตัวเองเคยฉีดยาเข้าไปในข้อเข่าเพื่อรักษาโรคข้อเสื่อม แต่ไม่รู้ว่าที่ฉีดเข้าไปคืออะไร
เรามาเริ่มต้นรู้จักยาที่ใช้ฉีดเข้าไปในข้อเข่าชนิดแรกก่อนก็คือ ยาสเตียรอยด์ ยาชนิดนี้จะช่วยลดอาการอักเสบในผู้ป่วยที่ข้อเข่ามีการอักเสบและสามารถลดอาการปวดในผู้ป่วยที่มีโรคข้อเข่าเสื่อมได้อย่างรวดเร็ว หมอกระดูกบางคนอาจผสมยาชาร่วมไปด้วยเพื่อให้ยากระจายตัวในข้อเข่าได้ดี และสามารถลดอาการปวดได้เร็วขึ้น ข้อดีของสเตียรอยด์ คือ ออกฤทธ์ได้เร็ว ราคาถูกเมื่อเทียบกับยาฉีดเข้าข้อเข่าชนิดอื่น แต่มีข้อจำกัดคือมีฤทธิ์อยู่ได้ไม่นานเพียงประมาณ 1-3 สัปดาห์ และการฉีดยาชนิดนี้บ่อยๆ อาจทำให้กระดูกอ่อนที่เหลืออยู่เสื่อมสภาพก่อนเวลาอันควรได้
ยาชนิดถัดมาคือน้ำหล่อเลี้ยงไขข้อเทียม ซึ่งยาชนิดนี้จะช่วยในการเพิ่มการหล่อลื่นข้อเข่าที่เสื่อมสภาพยาจะช่วยรับแรงกระแทกและช่วยเพิ่มกลไกการผลิตน้ำไขข้อตามธรรมชาติ ข้อดีของยาชนิดนี้คือสามารถออกฤทธ์ได้นานกว่ายาสเตียรอยด์ โดยระยะเวลาที่ลดอาการในรายที่ข้อเข่าไม่ได้เสื่อมระยะสุดท้าย อยู่ได้ประมาณ 2 เดือน -1 ปี ข้อจำกัดของยาชนิดนี้คือ เริ่มต้นออกฤทธ์ระงับปวดได้ช้ากว่าการใช้สเตียรอยด์ และมีราคาที่สูงกว่าหลายเท่าตัว
นอกจากยาแล้วปัจจุบันยังมีการฉีดเกร็ดเลือดของผู้ป่วยเข้าไปในข้อเข่า แม้ว่างานวิจัยเกี่ยวกับการฉีดเกร็ดเลือดเพื่อใช้ในการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมจะมีน้อยกว่ายาสองชนิดข้างต้น แต่มีบางรายงานให้ข้อมูลว่าการฉีดเกร็ดเลือดเข้าไปในข้อเข่าจะช่วยลดอาการปวดได้ในผู้ป่วยรายที่ข้อเข่าเสื่อมชนิดที่ไม่รุนแรง โดยมีหลายรายงานวิจัยบอกว่าการฉีดเกร็ดเลือดได้ผลดีใกล้เคียงกับการฉีดน้ำหล่อเลี้ยงไขข้อเทียม โดยมีค่าใช้จ่ายที่ต่ำกว่า แต่ต้องแลกมาด้วยการที่ผู้ป่วยต้องโดนเจาะเลือดและเพิ่มระยะเวลาที่ใช้ในการเตรียมเกร็ดเลือด
โดยส่วนตัวของหมอการเลือกว่าคนไข้จะใช้ยาชนิดไหนในการฉีด จะต้องพิจารณาจากอาการและระดับความรุนแรงของโรค ในผู้ป่วยที่มีอาการอักเสบของข้อและต้องการลดอาการปวดอย่างรวดเร็วการฉีดสเตียรอยด์เป็นหนึ่งในทางเลือกที่ให้ผลการรักษาที่ดี แต่ในรายที่ต้องการผลการรักษาในระยะยาว การฉีดนำ้หล่อเลี้ยงไขข้อเทียม หรือการฉีดเกร็ดเลือดจะให้ผลที่ยาวนานและปลอดภัยต่อกระดูกอ่อนมากกว่า อย่างไรก็ตามในการฉีดนำ้หล่อเลี้ยงไขข้อเทียม หรือการฉีดเกร็ดเลือด คนไข้ต้องเข้าใจว่าเป็นการรักษาเพื่อบรรเทาอาการไม่ได้ทำให้ข้อที่เสื่อมกลับมาเหมือนหนุ่มสาว และการตอบสนองของการรักษาในแต่ละคนก็มีผลที่แตกต่างกันไป โดยเฉพาะในคนที่มีความเสื่อมของข้อเข่ามากการฉีดยากลุ่มนี้อาจช่วยลดอาการปวดในผู้ป่วยได้เพียงระดับหนึ่งเท่านั้น ทั้งนี้การตรวจประเมินผู้ป่วยและการสื่อสารระหว่างหมอกระดูกและผู้ป่วยเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อปรับความคาดหวังจากการรักษาให้ตรงกับความเป็นจริงครับ“